Wyprawa do Kirgistanu Jak się przygotować? – To pytanie, które często zadajecie nam przed wyruszeniem w podróż. Specjalnie dla Was przygotowaliśmy praktyczne wskazówki przydatne przed wyjazdem.
Kirgistan to dziesiątki dolin pełnych zielonych pastwisk, przez które przepływają przejrzyście niebieskie, a przy tym niezwykle szerokie rzeki lodowcowe. Mimo, że kraj – wraz z Tadżykistanem – jest oddalony najdalej od jakichkolwiek otwartych mórz, to w nagrodę został obdarzony drugim co do wielkości górskim jeziorem na świecie (po peruwiańskiej Titicace) – Issyk Kol. Kirgistan to kraj rozległych łąk z wizytą i kolorowych jezior, wycieczek na koniach oraz trekkingiem po górach. Noclegi w domach pozwolą nam bliżej poznać samych Kirgizów i zaprzyjaźnić się z nimi. O pięknie przyrody Kirgistanu czytaj w naszych artykułach Jezioro Song Kol 1 Jezioro Song Kol 2
Zanim jednak wybierzemy się w podróż, powinniśmy się do nie odpowiednio przygotować. W tekście znajdziecie wszystkie praktyczne informacje i porady przed wyprawą do Kirgistanu. Wskazówki te z pewnością przydadzą się przed naszą kolejną wyprawą do Kirgistanu. Szczegóły i program podróży znajduje się na stronie wyprawy.
PASZPORT – Wyprawa do Kirgistanu Jak się przygotować?
Do udziału w wyprawie niezbędny jest paszport ważny min. 6 miesięcy od daty wjazdu do kraju, z 2 wolnymi stronami.
JAK SIĘ SPAKOWAĆ?
Bagaż główny: najlepiej spakować się w plecak o pojemności 70-80 litrów, dodatkowo zaopatrzony w pokrowiec, żeby zabezpieczyć bagaż przed przemoczeniem lub zabrudzeniem (warunki transportu bagażu zwłaszcza w górach mogą być różne), waga plecaka nie powinna przekraczać 20 kg, a najlepiej jeśli będzie to ok. 12-15 kg (w drodze powrotnej bagaż z pewnością będzie cięższy).
Bagaż podręczny: najlepiej zabrać mały plecak o pojemności 25-35 litrów, przyda się też pokrowiec przeciwdeszczowy, waga bagażu podręcznego nie może przekraczać 5 kg.
JAK SIĘ UBRAĆ? – Wyprawa do Kirgistanu Jak się przygotować?
Temperatury podczas wyjazdu będą bardzo zróżnicowane: od zimy do gorącego lata.
1. obuwie: wygodne, lekkie buty sportowe, rozchodzone sandały, klapki pod prysznic
2. polar, ciepła nie przewiewna kurtka (nie puchowa)
3. apaszka lub cienki szalik (może przydać się w transporcie, często zdarzają się przeciągi)
4. kapelusz lub czapka z daszkiem do ochrony przed słońcem
5. długie, cienkie spodnie i przewiewna bluzka z długim rękawem, najlepiej z bawełny
6. szalik, czapka, rękawiczki
7. mogą przydać się kalesony lub rajstopy
Najlepiej nie zabierać nowych, cennych ubrań, gdyż mogą one ulec zniszczeniu w trakcie podróży.
Trekkingi:
1. wygodne buty trekkingowe, wysokie ponad kostkę
2. kurtka trekkingowa
3. może przydać się peleryna przeciwdeszczowa (prawdopodobieństwo deszczu niewielkie)
4. koniecznie kapelusz lub czapka z daszkiem do ochrony przed słońcem
5. bielizna termoaktywna, przydatna na dużych wysokościach
CO NALEŻY ZABRAĆ? – Wyprawa do Kirgistanu Jak się przygotować?
1. aparat fotograficzny, mogą przydać się dodatkowe baterie do aparatu ze względu na częste awarie prądu
2. ciepły śpiwór, szczególnie przydatny na dużych wysokościach
3. kubek najlepiej metalowy i grzałkę, przyda się do przygotowania kawy lub herbaty
4. ręcznik, świetnie sprawdzają się ręczniki z mikrofibry, zajmują mało miejsca, są lekkie i szybkoschnące
5. papier toaletowy (dostępny również na miejscu)
6. chusteczki nawilżane, bardzo przydatne w podróży
7. krem do opalana z wysokim faktorem (dużo czasu spędzamy na słońcu)
8. latarkę (może być czołówka) i świeczkę, ze względu na awarie prądu
9. nóż lub scyzoryk
10. niezbędne środki higieniczne, najlepiej w małych opakowaniach
11. zatyczki do uszu (dla osób, które mają problemy z zasypianiem)
12. drobne upominki dla dzieci, np. długopisy, maskotki (lepiej nie zabierać słodyczy, w miejscach gdzie jest dużo turystów dzieci często chorują na próchnicę)
PIENIĄDZE
Na wyprawę należy zabrać około 300-400 dolarów amerykańskich, przeznaczonych na jedzenie i bilety wstępów oraz udział w zajęciach fakultatywnych (szczegóły w programie wyprawy). Ceny biletów wstępu i zajęć fakultatywnych podawane są w przybliżeniu. Biuro nie ponosi odpowiedzialności za zmieniające się ceny na miejscu.
Przydadzą się również dodatkowe fundusze na zakup pamiątek z podróży.
Dolary muszą być w bardzo dobrym stanie, nowe (duże głowy prezydentów na banknotach). Nie opłaca się zabierać niskich nominałów (1-10 $), gdyż przy wymianie mają one niższą wartość.
Bankomaty są dostępne rzadko, tylko w dużych miastach i nie zawsze działają.
ZDROWIE – Wyprawa do Kirgistanu Jak się przygotować?
Szczepienia nie są obowiązkowe, lecz zalecane (żółtaczka A i B, błonica, tężec, polio, dur brzuszny).
Wyprawa nie wymaga szczególnej sprawności fizycznej, ale wskazany jest dobry stan zdrowia.
Może pojawić się choroba wysokościowa. Pierwsze jej objawy to zazwyczaj zmęczenie, krótki, urywany oddech, bóle i zawroty głowy (podczas ruchu), jednak każdy reaguje inaczej. Przy nagłych wjazdach na dużą wysokość mogą pojawić się problemy z zasypianiem, a także lekkie mrowienie w rękach i nogach. Wspomniane dolegliwości nie pojawiają się kiedy tylko na krótki czas wjeżdżamy na dużą wysokość, ale w momencie kiedy zostajemy tam dłużej. Przejazdy przez wysokie przełęcze nie są odczuwalne przez organizm w żaden widoczny sposób. Odczuwalna jest za to mniejsza ilość tlenu w powietrzu.
Trekkingi i wycieczki piesze mają miejsce na dużych wysokościach (3-4 tysiące m n.p.m.). Wcześniej jednak mamy czas na aklimatyzację. Każdego dnia wyprawy stopniowo zwiększamy wysokość. Mamy dużo ruchu (krótkie wycieczki piesze), ale też czas na niezbędny odpoczynek.
Jakie leki mogą się przydać?
1. środki przeciwbólowe
2. antybiotyk o szerokim spektrum działania (unikać Doksycykliny, która nie działa na wiele tutejszych chorób)
3. na zatrucia pokarmowe: nifuroksazyd, stoperan (często najlepsze są lokalne specyfiki), w celu uniknięcia niedyspozycji żołądkowych zaleca się umiar w korzystaniu z lokalnej diety
4. witaminy, wapno na wzmocnienie
5. leki na przeziębienia, które zdarzają się tu dość często, zazwyczaj są głównym chorobowym utrudnieniem (aspiryna, fervex, gripex itp.)
6. leki przyjmowane na stałe (mogą być niedostępne na miejscu)
Inne środki:
1. plastry na odciski i skaleczenia, bandaż
2. woda utleniona w żelu
3. środek przeciwko komarom, np. OFF, Mugga
JEDZENIE
Kuchnia kirgijska to połączenie kuchni muzułmańskiej, rosyjskiej oraz kuchni charakterystycznej dla ludów stepowych Azj . Dla turystów lubiących mięso to prawdziwa przygoda kulinarna, ekscytująca mieszanka nieznanych wcześniej smaków.
Najłatwiej dostępne są posiłki mięsne, np. baranina podawana na różne sposoby: szaszłyki, zupa z baraniną, manty: pierogi z baraniną, plov” ryż z baraniną. Można zamówić również dania wegetariańskie. Będąc w górach jest się często zapraszanym przez nomadów na posiłki składające się z: chleba, delikatnego masła zwanego kajmakiem, dżemów i czarnej herbaty oraz suchych serów kurut.
Podczas przejazdów przez góry, w małych wioskach, wybór jedzenia jest bardzo ograniczony. Pilot będzie wcześniej informował o ewentualnej potrzebie zabrania ze sobą jedzenia.
W związku z inną florą bakteryjną trzeba korzystać z posiłków z umiarem, biorąc pod uwagę własne możliwości dostosowania się do nowych warunków żywieniowych.
W domach u Kirgizów i w jurtach można zamawiać posiłki ? śniadanie (2-3 $), obiady i kolacje (ok. 5 $)
Warto zabrać kawę i herbatę, zupki błyskawiczne z makaronem lub ?gorące kubki?, konserwę (asekuracyjnie). Większość jedzenia można kupić na miejscu.
TRANSPORT
Ze względu na niełatwą dostępność wielu miejsc w Kirgistanie, konieczność długich przejazdów, częste uszkodzenia dróg i tras pieszych, mogą zdarzyć się opóźnienia w realizacji programu wyprawy, a nawet zmiany trasy.
Środki transportu:
1.dżipy, taksówki (wynajmowane dla grupy na większość przejazdów)
2. autobusy, często bez klimatyzacji
NOCLEGI
Noclegi w Kirgistanie to prawdziwa przygoda. Korzystając z lokalnych domów oraz jurt możemy w pełni poczuć atmosferę tego kraju. Zazwyczaj nocujemy w domach u ludzi tzw. homestay. Mogą zdarzyć się pokoje 2-osobowe, ale często są to pokoje 3-4 osobowe, osobne dla dziewcząt i chłopców. Zawsze do dyspozycji dostajemy materac i pościel.
Standardy noclegów odbiegają od standardów europejskich, zależą też od miejsca pobytu i dostępności bazy turystycznej, ale może też być czysto i schludnie.
Często europejskie poczucie czystości nie znajduje przełożenia na warunki tutejsze, szczególnie jeżeli chodzi o ubikacje, np. drewniana sławojka z dziurą w ziemi. Warunki do mycia są zazwyczaj lepsze. Często można prosić właścicieli o napalenie w saunie (np. w Kochkor). Większe problemy z prysznicem będą kiedy śpimy w jurtach np. nad jeziorem Song-Kol czy na trekkingu. Wtedy ciepłą wodę można dostać w wiaderku.
W Biszkeku, Osz i Karakol śpimy w lokalnych hostelach.
Często zdarzają się również awarie prądu i wody.
Pilot często szuka noclegu na miejscu, w związku z brakiem możliwości wcześniejszej ich rezerwacji na odległość. W skrajnych sytuacjach może zdarzyć się, że grupa jest rozlokowana w dwóch domach lu jurtach.
Trekking:
1. noclegi w namiotach lub jurtach, warunki są proste, może też być chłodno (nie ma tam bazy noclegowej), w namiotach znajdują się łóżka i grube kołdry
2. ciepła woda może być donoszona w wiaderkach
INTERNET, TELEFON
Tylko w miastach: Biszhkek i Osz są dostępne kafejki internetowe, jednak często ze starym sprzętem i bardzo wolnym łączem internetowym.
Rozmowy do Polski z Kirgistanu to koszty 5-10 zł za minutę z telefonu polskiego. Jednak na terenach, które odwiedzamy często w ogóle nie ma zasięgu. Praktycznie nie ma też możliwości skorzystania z telefonu stacjonarnego.
ELEKTRYCZNOŚĆ
Gniazdka elektryczne są podobne jak w Polsce. W wielu miejscach może w ogóle nie być prądu, np. w jurtach. Czasami działają baterie słoneczne i udaje się załadować baterię.
NAPIWKI
W restauracjach: drobne kwoty, ok. 10% wartości rachunku
W transporcie: dla kierowców samochodów wynajętych dla grupy, przy dłuższych przejazdach
Zwiedzanie: dla miejscowych przewodników.
Szczegóły i programy wypraw do Kirgistanu znajdują się na stronie wyprawy 1 i wyprawy 2. O podróżach do Kirgstanu czytaj w naszych artykułach Jezioro Song Kol 1 , Jezioro Song Kol 2
Autor: Łukasz Odzimek