Bam w Iranie to lekcja pokory oraz memento na przemijanie i nietrwałość świata. Jest to również przykład na to, iż po klęsce na zgliszczach można zbudować życie na nowo.
W Bam w roku 2003 miało miejsce katastrofalne trzęsienie ziemi, które unicestwiło ponad 80% budynków, oraz olbrzymią starożytną cytadelę, będącą wizytówką miasta a nawet całego Iranu. W zaledwie kilka minut zginęło w nim ponad 26 tysięcy ludzi, a 30 tysięcy zostało rannych. Można by rzec – Bam w Iranie to miasto, którego już nie ma. Jednak tak nie jest do końca bo miasto powolutku ale jednak powstaje na nowo, choć koszta jego odbudowy są ogromne. Te kilka minut trzęsienia ziemi wyceniono na około miliard dolarów.
Przed feralnym dniem 26 grudnia 2003 roku miasto trwało 2500 lat, będąc ważnym centrum na Jedwabnym Szlaku oraz uznanym producentem tekstyliów świata islamu. Przybywali do niego mieszkańcy różnych regionów Azji i Europy. W Bam mieściła się zoroastryjska świątynia czcicieli ognia. Miasto posiadało wszelkie warunki oraz infrastrukturę dającą kupcom możliwość postoju i odpoczynku, lecz zaczęło ono tracić na znaczeniu po najeździe Afgańczyków w 1722 roku. W XIX wieku Bam został niemal kompletnie opuszczony, a w roku 1932 awansował do nędznej roli koszar wojskowych.
Do roku 2003 nad Bam górowała piękna cytadela. Dziś, mimo iż nadal widać ją z oddali, to po dotarciu na jej teren widać, iż to niemalże morze glinianych ruin. Krajobraz, który zachował się po tym trzęsieniu ziemi, to dalej wielka cytadela – już niemalże odbudowana – ale i ruiny domów mieszkalnych, zawalone zabytki podparte belkami i metalowymi prętami. Ten krajobraz rozbudza wyobraźnię, a jeśli mamy jej dużo, obraz ten pozwala nam na zwizualizowanie tego wszystkiego, co się wydarzyło w te kilka sekund 26 grudnia 2003 roku. Czasem taki właśnie widok jest nośnikiem większego piękna a przede wszystkim ogromnych emocji. Bam jest obrazem unicestwienia, widać od razu, iż wydarzyła się w nim niewyobrażalna tragedia.
Ktoś zada pytania: Czy warto jeszcze raz odtwarzać coś, co wydaje się igraszką dla sił natury? Czy ryzykować? Czy kiedykolwiek cytadela z Bam w Iranie – największa na świecie budowla z suszonej cegły mułowej, ma szansę powstania z kolan i bycia znaczącym miejscem na mapach starożytnych cudów świata? Twierdzę, że tak – jednak historia bywa zmienna. Jedne miasta jak: Lizbona, Efez, San Salvador czy San Francisco odżyły po katastrofach i dalej są aglomeracjami, jednak inne jak Hierapolis, Cyrena bezpowrotnie upadły. Są i takie jak Ochryd, Tyberiada czy Tokio – miasta które przyzwyczaiły się do notorycznej walki z siłami natury. Wygląda na to, iż podobnie jest z Bam, bo twierdza jest cały czas odbudowywana przy udziale irańskich i japońskich specjalistów.
Iran – Szczegóły i programy wypraw do Iranu znajdują się stronie wyprawy 1 lub wyprawy 2 O Iranie czytaj w naszych artykułach: Iran Pustynia Kalut, Isfahan Iran, Iran Hafez, Iran Pustynia Lut, Iran i Irańska taqija i tarof – czym są?, Klucz do zrozumienia dzisiejszego Iranu: wojna z Irakiem, Meszhed. Jak wygląda święte miasta Iranu?, Jazd – czym jest pogrzeb powietrzny?, Teheran – światowa metropolia czy bezduszny moloch?, Iran. Kaluty i pustynia Dasz-E Lut, Iran: ofiara czarnego PR Polityki
Autor: Łukasz Odzimek